Ο Αριστοτέλης – εκτός από μεγάλος φιλόσοφος- ήταν και ο ιδρυτής της επιστήμης της Βιολογίας, υποστηρίζει ο Armand Marie Leroi , καθηγητής της Εξελικτικής Βιολογίας του πανεπιστημίου Imperial College του Λονδίνου.
Όπως αναλύει σε άρθρο του, “στην ερώτηση “ποιος είναι ο μεγαλύτερος βιολόγος της ιστορίας;”, οι περισσότεροι θα απαντούσαν ότι είναι ο Δαρβίνος. Κι όμως τον τίτλο του μεγαλύτερου επιστήμονα της Βιολογίας, ίσως και ολόκληρης της επιστήμης, τον αξίζει ο Αριστοτέλης, αφού δεν έφερε απλώς μια επιστημονική επανάσταση στην βιολογία, αλλά την δημιούργησε”.
Ο Armand Marie Leroi, αφού ολοκλήρωσε μία πολυετή έρευνα για τον Δαρβίνο (1809- 1882 μ.Χ), ανακάλυψε ότι η μελέτη της Βιολογίας θα ήταν ελλιπής αν δεν συνοδευόταν από αντίστοιχη έρευνα για τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο. Έτσι πρότεινε στο BBC να δημιουργήσει ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στον Αριστοτέλη (384- 322 π.Χ.).
Μπορείτε να παρακολουθήσετε αυτό το ντοκιμαντέρ ακολουθώντας τον σύνδεσμο.
Τα περισσότερα από όσα γνωρίζουμε σήμερα για τις μέλισσες προέρχονται από τον πανεπιστήμονα Αριστοτέλη. Τον κορυφαίο αυτό φιλόσοφο που όμοιό του δεν ξανά γνώρισε η ανθρωπότητα.
Ο Αριστοτέλης ήταν ο πρώτος που μελέτησε εις βάθος τις μέλισσες και έγραψε για αυτές στο 5ο βιβλίο του έργου του «Περί τα ζώα ιστορίαι».
Μπορείτε να ανατρέξετε στο αρχαίο κείμενο ανατρέχοντας στην Βικιθήκη.
Μέσα σε αυτό το βιβλίο αναφέρει ότι υπάρχουν τρεις βιολογικές μορφές τις μέλισσας. Η βασίλισσα, που είναι το μόνο γόνιμο θηλυκό και μητέρα όλων των υπόλοιπων μελισσών. Οι κηφήνες, που είναι τα αρσενικά μελίσσια και μαζί με τη βασίλισσα ευθύνονται για τη διαιώνιση του είδους.
Οι κηφήνες προέρχονται από τα μη γονιμοποιημένα αβγά της μέλισσας. Αντίθετα από τα γονιμοποιημένα αυγά προέρχονται όλα τα υπόλοιπα στείρα θηλυκά, που ονομάζονται εργάτριες. Οι εργάτριες είναι υπεύθυνες για όσα εξασφαλίσουν την επιβίωση του μελισσιού. Δηλαδή συλλέγουν και αποθηκεύουν το νέκταρ, τη γύρη και το νερό και δημιουργούν το μέλι. Επιπλέον κατασκευάζουν τις κηρύθρες, ανατρέφουν τους γόνους και είναι υπεύθυνες για φρούρηση της κυψέλης. Είναι
έτοιμες να αποκρούσουν οποιονδήποτε εχθρό δίνοντας ακόμα και τη ζωή τους για αυτό. Κάθε μέλισσα που επιτίθεται και κάνει χρήση του κεντριού της, μετά από σύντομο χρονικό διάστημα, πεθαίνει (σε αντίθεση με τις σφήκες). Με αυτήν την αυτοθυσία αποκρούει τον εχθρό, προστατεύοντας έτσι ολόκληρη την κυψέλη.
Ο Αριστοτέλης κατέληξε σε όλα τα προηγούμενα συμπεράσματα, από τις παρατηρήσεις που έκανε σε κυψέλες με κηρύθρες.
Αφορμή για αυτήν του την μελέτη υπήρξε η απλή παρατήρηση μιας κίτρινης σκόνης, σε μορφή σβόλων, στα πόδια της μέλισσας. Αυτούς τους σβόλους τους ονόμασε κήρινθους, δηλαδή κηρός των ανθών. Αυτή η ονομασία χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα από παλαιούς μελισσοκόμους σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος .
Το μέλι πηγή ζωής για την αρχαιότητα
Οι γραπτές αναφορές στο μέλι ή στη μέλισσα είναι πάμπολλες. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποιους συγγραφείς, όπως ο Όμηρος, ο Ιπποκράτης, ο Δημόκριτος, ο Ξενοφώντας, ο Πυθαγόρας και άλλοι.(Για το πλήρες άρθρο ακολουθήστε τον σύνδεσμο).
Κατά την αρχαιότητα, στην καθημερινή ζωή και διατροφή το μέλι καταναλωνότανε αυτούσιο, στη μαγειρική ή σε παρασκευάσματα με άλλα τρόφιμα. Έχουμε πληροφορίες παρασκευής και χρήσης για τα:
Μηλόμελο. Μήλα διατηρημένα σε μέλι καθ' όλη τη διάρκεια του χρόνου. Το μέλι αποκτούσε τη χαρακτηριστική οσμή των μήλων. Την ίδια συνταγή παραλλάσανε και με άλλα φρούτα.
Μελίκρατο. Μέλι με γάλα. Τροφή των παιδιών.
Οξύμελο. Μέλι με ξύδι. Για την αντιμετώπιση του πυρετού.
Υδρόμελο. Ηδύποτο που προκύπτει από αλκοολική ζύμωση του μελιού. Παρασκευάζεται και στις μέρες μας.
Οινόμελο. Μέλι με κρασί. Αναφέρεται ότι ο Δημόκριτος έζησε μέχρι τα βαθιά γεράματα γιατί κατανάλωνε οινόμελο με άρτο.
Ο Δημόκριτος έδινε μεγάλη σημασία στην επάλειψη του σώματος με λάδι για τη διατήρηση της υγείας. Όταν μάλιστα τον ρωτούσαν πώς μπορεί να είναι κανείς υγιής απαντούσε: «Μουσκεύοντας το εσωτερικό με μέλι και το εξωτερικό με λάδι».
Φαίνεται ότι πέθανε σε πολύ προχωρημένη ηλικία, αφού κατατασσόταν στους μακροβιότερους Έλληνες στοχαστές. Διάφορες πηγές παραδίδουν ότι έζησε από 90 ως και 109 χρόνια. Δε γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία του θανάτου του, η οποία τοποθετείται συμβατικά στο 370 ή 360 π.Χ. Και για το τέλος του φιλοσόφου υπάρχουν διάφοροι θρύλοι. Σύμφωνα με έναν απ' αυτούς ήθελε να αυτοκτονήσει, όντας σε βαθιά γεράματα, με αποχή από την τροφή. Επειδή, όμως, ήταν οι ημέρες των Θεσμοφορίων και οι γυναίκες της οικογένειας ήθελαν να τις γιορτάσουν, τον παρακάλεσαν να αναβάλλει το θάνατό του για λίγες μέρες.Διέταξε τότε να του φέρουν κοντά ένα αγγείο με μέλι (ή ζεστά ψωμιά κατά άλλη εκδοχή) και έζησε ώσπου να περάσουν οι γιορτές, μόνο με τη μυρωδιά του μελιού. Όταν πέρασαν οι μέρες, παραδόθηκε στο θάνατο.